Dr Ludwig Guttmann – życie, dzieło i dziedzictwo

Ludwig Guttmann urodził się trzeciego lipca 1899 roku w rodzinie żydowskiej w Toszku (ówczesnym Tost). Trzy dni później został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w Toszku akt urodzenia. Dokument stwierdza, że żona kupca i właściciela hotelu Bernharda Guttmanna, Dorothe’a Guttmann z domu Weissenberg, trzeciego lipca urodziła potomka płci męskiej, któremu nadano imię Ludwig.

W 1902 roku rodzina Guttmann przeniosła się do Chorzowa (wtedy Königshütte), miasta położonego w przemysłowej części Górnego Śląska. W tymże mieście, Ludwig zdał maturę w gimnazjum humanistycznym w 1917 roku. Będąc jeszcze uczniem klasy maturalnej, Ludwig podjął się pracy w charakterze wolontariusza w szpitalu górniczym Spółki Brackiej, gdzie w pewnym okresie czasu powierzono mu opiekę nad ofiarą ciężkiego wypadku górniczego. Hospitalizowana ofiara doznała poważnego urazu kręgosłupa i została sparaliżowana. Kiedy osiemnastoletni letni wówczas Ludwig sporządzał notatki na temat stanu zdrowia pacjenta, któryś z nadzorujących jego służbę lekarzy powiedział do niego: belaste dich nicht damit, nach einigen Wochen wird er sterben (nie kłopocz się nim, on i tak za kilka tygodni umrze). I rzeczywiście, po pięciu tygodniach, w wyniku infekcji dróg moczowych i odleżyn nieszczęśnik zmarł. W artykule Cobusa Rademayera zawarte jest wspomnienie Ludwiga Guttmanna o tym wyjątkowym momencie swego życia: it was the picture of that young man which remained indelibly fixed in my memory (to był obraz tego młodego człowieka, który pozostał nieusuwalnie zapisany w mojej pamięci).

W 1918 roku Ludwig rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu, a następnie w latach 1919 - 1924 we Freiburgu. Tutaj aktywnie działał w bractwie żydowskim, którego jednym z głównych celów było informowanie i budzenie świadomości o występujących nastrojach antysemickich na niemieckich uniwersytetach. Ponadto bractwo zajmowało się promowaniem sprawności fizycznej i organizacją zawodów sportowych. Jednym z haseł bractwa było: niemand braucht sich zu schämen Jude zu sein (nikt nie powinien wstydzić się być Żydem). Studia ukończył we Freiburgu w 1924 roku uzyskując stopień naukowy doktora medycyny na podstawie pracy poświęconej nowotworom tchawicy. Ludwig Guttmann miał zamiar kontynuować swoje studia we Freiburgu i specjalizować się w pediatrii, ale ze względów finansowych postanowił wrócić do Wrocławia.

Józef Musielok