Bezsporne potwierdzenie dokładnego budynku - miejsca urodzenia Ludwiga Guttmanna w Toszku jeszcze do niedawna było przedmiotem dociekań. Na podstawie treści aktu urodzenia Ludwiga Guttmanna wiadomo było, że jego ojciec - Bernhard Guttmann - był właścicielem hotelu (niem. Hotelbesitzer). Wiedzieliśmy też, że rodzina Guttmann opuściła Toszek w roku 1902 i zapewne w tym też czasie sprzedała swoje toszeckie posiadłości (hotel).
Ile hoteli działało w Toszku w tamtym czasie? Najstarsza zachowana książka adresowa, do której udało nam się dotrzeć (z roku 1914), w dziale Hotels wymienia w Toszku dwa tego typu obiekty: „Zur Burg, Adamek” i „Kornblum A. S.” Rodzina Kornblum prowadziła w Toszku działalność hotelarską już od kilku pokoleń, a należący do niej budynek, nazywany jest obecnie „Domem Ludowym”, sąsiaduje z ratuszem. Z pewnością Kornblumowie nie nabyli więc hotelu od Guttmannów po ich wyjeździe. Drugi z hotelarzy wymienionych w księdze adresowej z roku 1914, Johann Adamek, przybył do Toszka dopiero w roku 1911 i wiadomo, że zakupił budynek - hotel od niejakiego Kudery z Kluczborka. Lokalizację hotelu Kudery udało się pośrednio potwierdzić dzięki temu, że wiadomo, iż Adamek - jego następny właściciel, prowadził swój hotel w budynku przy dzisiejszej ul. Gliwickiej 34. Wydawało się wysoce prawdopodobne, że to ten sam budynek, w którym wcześniej hotel prowadził Bernard Guttmann - ojciec Ludwiga.
Za słusznością tej hipotezy przemawiał fakt, że hotele często zmieniały właścicieli, a rzadko lokalizację (zarówno ze względu na infrastrukturę, jak i przyzwyczajenia klientów). Od opuszczenia miasta przez Guttmannów (1902) do przybycia Adamka (1911) minęło zaledwie 9 lat. Było mało prawdopodobne, aby w tak krótkim czasie powstał w Toszku nowy obiekt hotelowy (prowadzony przez Kuderę), który wyparłby z oferty miasta hotel prowadzony wcześniej przez Guttmannów. Na tej podstawie opieraliśmy nasze domniemanie, że miejscem urodzenia Ludwiga Guttmann w Toszku był budynek zlokalizowany przy ul. Gliwickiej 34. Obecnie znajduje się on we władaniu prywatnego przedsiębiorcy, który - nawiasem mówiąc - także prowadzi hotel przy toszeckim Rynku.
Dociekania w celu bezspornego potwierdzenia dokładnego miejsca urodzenia Ludwiga Guttmanna w Toszku właśnie się zakończyły. Dzięki materiałom przekazanym 18 lipca 2017 r. przez pana Janusza Godulę, wiemy bowiem, że przed listopadem 1902 r. Bernhard Guttmann sprzedał swój hotel w Toszku kupcowi Kuderze z Kluczborka za 60.000 marek. Wiadomość tę wydobył pan Janusz Godula z zasobów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej. Podał ją „Katolik” z 1 listopada 1902 r. Ludwig Guttmann urodził się 3 lipca 1899 w Toszku, w budynku przy dzisiejszej ul. Gliwickiej 34.
Michał Matheja
Na zdjęciach eksponujemy ten budynek uchwycony w różnych okresach dziejów (najstarsze zdjęcia - ze zbiorów Macieja Mazura).
