Szkoła
Szkoła Podstawowa im. Ireny Sendler w Toszku mieści się w zabytkowym budynku przy
ul. Dworcowej 27. i posiada ponad stuletnią historię, która splata się z dziejami miasta. Ksiądz Johannes Chrząszcz w swej książce o Toszku napisał: „ W 1910 roku zbudowano nową szkołę za 48791 marek przy ulicy Dworcowej. Parcelę na ten cel uzyskano już wcześniej. Projekt opracował rządowy architekt Raffelsiefen ze Strzelec Opolskich. Budową kierował Wichura z Tarnowskich Gór. Budynek zawiera 7 pomieszczeń klasowych, pokój nauczycielski, mieszkanie dla nauczyciela i woźnego. (…) Budynek oddano w użytkowanie 13 czerwca 1911 r.” Elewację budynku zdobi 6 ilustracji wykonych techniką sgraffito, przedstawiające postaci z baśni braci Grimm. W 1933 roku rozbudowano szkołę powiększając ją o 4 pomieszczenia klasowe, a nowe wejście ozdobiono herbem Górnego Śląska.
Ciekawych informacji o działalności szkoły dostarcza zachowana „Kronika Szkolna” z 1883 r. napisana w języku niemieckim przez rektora – kierownika szkoły Felicjana Bittnera. Autor opisuje krótko historię Toszka, przytacza informacje o nauczycielach i ich uposażeniu sięgając 1806 r. Pamiatkowa tablica poświęcona Felicjanowi Bittnerowi, ufundowana przez DFK Toszek, została odsłonęta w 2011 r. w czasie obchodów stulecia szkoły.
W czasie wojny budynek był częściowo wykorzystany jako magazyn wojskowy, ale już w kwietniu 1945 r., nowy kierownik szkoły w Toszku, pan Ignacy Chmura rozpoczął przygotowania do otwarcia placówki. W maju 1945 r. zapisywano dzieci do przedszkola i szkoły, a także dorośli mogli rozpocząć naukę na specjalnych kursach.
W kolejnych latach była to Zbiorcza Szkoła Gminna, następnie SP nr 1, a od roku 1999 Gimnazjum.
W 1993 r. powstał Społeczny Komitet Budowy Sali Gimnastycznej i Modernizacji SP nr 1.
27 lutego 1996 r. uroczyście oddano do użytku nową, długo oczekiwaną salę gimnastyczną.
W dniu 29 stycznia 2008 r. na wniosek Rady Pedagogicznej Rada Miejska Toszka podjęła uchwałę nadającą Gimnazjum w Toszku imię Ireny Sendler – wielkiej Polki, która w czasie II wojny światowej urartowła ponad 1000 żydowskich dzieci przed śmiercią z rąk nazistów. Uroczystość nadania imienia szkole odbyła się 29 maja 2008 r. Pani Jadwiga Zgrzembska, córka patronki, odsłoniła pamiatkową tablicę. W czerwcu 2011 r uroczyście obchodzono 100-lecie szkoły.
1 września 2017 roku w budynku przy ulicy Dworcowej 27 rozpoczęła działalność Szkoła Podstawowa, historia zatoczyła koło. Po 18 latach działalności Gimnazjum, znowu w murach “starej” szkoły funkcjonuje podstawówka wraz z oddziałem przedszkolnym.
Poczta
W dniu 27 maja 1743 r. wszedł w życie wydany przez króla pruskiego Fryderyka II pierwszy regulamin śląskiej poczty, dotyczący poczty osobowej, konnej (pocztylion) i posłańców pieszych. Uzupełniony został póżniej regulaminem dla ekstra poczty, usługi pocztowej polegającej na dostarczeniu podróżnym za specjalną opłatą koni na zamówienie, a w razie potrzeby także pojazdu. Do uwierzytelnienia opłaty za przewóz pocztą osobową służył specjalnie do tego wydany bilet poczty pasażerskiej oraz specjalne pokwitowanie za usługę z ekstra poczty. Na dzień 1 lipca 1743 w spisie połączeń pocztowych na Śląsku wymienione jest trasa: Wrocław – Oława – Brzeg – Skorogoszcz – Opole – Strzelce Opolskie – Toszek – Tarnowskie Góry.
Ujednolicenie standardów pocztowych nastąpiło w Królestwie Pruskim w 1769 r. W Toszku działała poczta jako placówka pomocnicza urzędu pocztowego w Opolu.
W II poł. XIX w. urząd poczty mieścił się czasowo w różnych budynkach przy Rynku, np. w hotelu Kornbluma. Toszecki pocztylion (kurier pocztowy) posiadał w stajniach 18 koni i zapewniał przewóz listów wozem zaprzężonym w 4 konie do Gliwic, Strzelec Opolskich i Sławięcic. Woźnica sygnałem z rogu obwieszczał swój wyjazd oraz powrót do miasta. Ostatni sygnał został odegrany 31 marca 1880r. Uruchomienie linii kolejowej z Opola do Gliwic zakończyło działalność pocztylionu. 1 września 1900 r. została uruchomiona miejska rozmówica telefoniczna. Nowy budynek poczty przy ulicy Dworcowej powstał w 1910 r. z inicjatywy pocztmistrza Drewitza. Pracami budowlanymi kierował Wieczorek z Niekarmii. Urząd obejmował 6 filii pocztowych: w Błotnicy Strzeleckiej, Bycinie, Kotulinie, Paczynie, Poniszowicach, Świbiu. W 1925 r.urzędem pocztowym i telekomunikacyjnym kierował pocztmistrz Grabell.
Bibliografia:
Chrząszcz J., Historia miast Pyskowice i Toszek, Pyskowice 1994
Podkowa D., Historia szkoły
Poczta i telegraf na Górnym Śląsku, PDF-DocPlayer.pl [dostęp 01.04.2019]
Źródło: Strona internetowa Poskiego Związku Filatelistów Oddział Gliwice (http://kolekcje.strefa.pl/pzfgliwice/)
Źródło: www.fotopolska.eu
Adres: Szkoła - ul. Dworcowa 27, Poczta - ul. Dworcowa 30
